Een delegatie uit de zusterstad van Alkmaar, het Engelse Bath, brengt deze week het orgeltje terug waarmee in 1945 geld werd ingezameld voor de uitgehongerde bevolking van Alkmaar. Het is de afgelopen maanden in Engeland optimaal gerestaureerd. Het resultaat valt te beluisteren tijdens de ’Victory Circle of Music’ op zaterdag 21 mei in de Grote Kerk Alkmaar, een benefietconcert à la de beroemde ’Night of the Proms’. De opbrengst is bestemd voor de Voedselbank.

Met het straatorgeltje werd direct na de bevrijding in de Engelse stad Bath geld opgehaald voor de bewoners van het door de oorlog verarmde Alkmaar. Het initiatief kwam van Eli Prins, een joodse Alkmaarder die voor de oorlog naar de Engelse badplaats was gevlucht. Samen met een andere emigrant uit Alkmaar, Jan Bijl, zette hij in Bath een inzamelingsactie op voor de inwoners van Alkmaar. De Rotaryclub van Bath steunde dat. Naast 5000 Pond sterling werden ook kleding en levensmiddelen ingezameld. Uit de actie ontstond een van de eerste stedenbanden van Europa tussen Bath en Alkmaar.

Het ton-orgel speelde toen een centrale rol bij de acties. Het toen al oude instrument werd door 'Bathions' gebruikt om geld en goederen in te zamelen. Het werd na de acties naar Alkmaar gebracht en aan de burgemeester van Alkmaar aangeboden. Sindsdien stond het in het stadhuis, maar in 2019 werd het 'barrel organ' teruggebracht naar Bath, onder andere voor restauratie. Een bijzondere gebeurtenis waar BBC News uitgebreid aandacht aan besteedde.

Het instrument is soort kruising van een kleine piano met een draaiorgel, en dankt zijn naam aan de ton met daarop ponskaarten voor tien melodieën. De restauratie is mogelijk gemaakt door de Bath-Alkmaar Twinning Association en is uitgevoerd door Richard Dean, een van de weinig overgebleven specialisten in de wereld op dat vlak. Het orgeltje stond decennialang in het Alkmaarse stadhuis, maar raakte in de loop van de jaren in verval. Besloten werd het instrument in Bath te laten repareren en reviseren. Plannen om het straatorgeltje een rol te laten spelen bij de viering van 75 jaar bevrijding, vielen door de coronapandemie in het water.

Rotaryclub Alkmaar zorgde ervoor dat het herstelde orgeltje alsnog naar Alkmaar terugkeert voor een liefdadigheidsconcert. Het legendarische straatorgeltje wordt dan ook in de Alkmaarse winkelstraten ingezet om geld in in te zamelen. De opbrengst gaat naar de Voedselbank.

Centraal in ’Victory, the Circle of Music’ staat het Regionaal Jeugdorkest Artiance onder leiding van Otto de Jong. Verder treden op: de Big Band Miss Jones, de Alkmaarse sopraan Karin ten Cate, de solisten Ruud van Etten en Isabelle Braaf en de Alkmaarse singer-songwriter Elise Mannah. De presentatie is in handen van Meina Leila Kilani, ambassadeur van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.

Kaarten voor 'Victory, the Circle of Music’ kosten 25 euro. Ze zijn verkrijgbaar via theaterdevest.nl en grotekerk-alkmaar.nl.